یکی از موارد خیلی مهم در ساختن یک ساختمان تامین حرارت و گرما در ساختمان ها می باشد . حرارت و گرما یکی از عوامل تامین آسایش در خانه ها به شمار می رود. پشم سنگ یکی از عایق های حرارتی است.

قبلا در ساخت خانه های قدیمی هر چند ستون ها و زیر ساخت های امروزی وجود نداشت ولی استفاده از خشت و گل و ایجاد دیوارهای قطور باعث شده بود تا گرمای داخل خانه بسیار خوب تامین شود.

البته این قطر دیوارها تنها برای تامین گرما مفید نبودند و حتی خنکای محیط را هم به دلیل سد محکمی که در مقابل حرارت ایجاد می کردند تامین می کردند. اما امروزه ساختمان ها را با کمترین قطر دیوار می سازند. تا هم وزن ساختمان پایین تر بیاید و هم امکان استفاده از فضای بیشتر را داشته باشند و شاید هم مصالح کمتری استفاده شود.
استفاده از عایق حرارتی در پشت دیوار خانه
درست همین موضوع ما را مجبور می کند برای تامین آسایش حرارتی و صوتی خود از عایق هایی به عنوان عایق صوتی و عایق حرارتی استفاده کنیم که در این مقاله قصد کرده ایم تا انواع عایق حرارتی را با هم مرور و ببینیم کدام نوع بهتر است. پس در ادامه ما را همراهی کنید.
لزوم ایجاد عایق حرارتی
استفاده از عایق های حرارتی به دو منظور مد نظر کارشناسان ساختمان سازی قرار گرفته است. اول اینکه بار گرمایی محیط خانه را بالاتر برده و ضریب از دست دادن انرژی و یا به قول خودشان کاهش مصرف انرژی را بالاتر ببرند.
اتلاف گرما در زمستان باعث می شود محیط خانه به راحتی گرم نشود و متاسفانه این موضوع با پرداخت بهای زیاد تجربه به دست آمد. در ایران ساختمان هایی که در چند دهه گذشته ساخته شدند اصلا قابلیت حفظ گرما را ندارند. عدم استفاده از یک عایق مناسب حرارتی در کف ساختمان ، دیوارها و سقف باعث می شود به راحتی حرارت از بدنه ساختمان خارج شود .
موضوعای که حتی با دو جداره کردن پنجره ها هم خیلی خود را نشان نمی دهد و برخی از افراد می پرسند که چرا خانه ما با اینکه ساختار پنجره ها را هم تغییر داده ایم باز سر است همین موضوع نبود عایق های حرارتی در بدنه ساخت ساختمان می باشد.
از طرفی هدف دوم کارشناسان ساخت ساختمان جلوگیری از ورود حرارت به ساختمان ها می باشد. حتما برای شما هم پیش آمده که در تابستان گرمای بیش از اندازه داخل خانه شما را کلافه کرده و حتی گاهی اذعان دارید که هوای بیرون خنک تر است.
این دلیل هم دقیقا به همین خاطر است. شما با نداشتن عایق های حرارتی در ساختمان خود باعث می شود گرمای بیرون وارد خانه شود و در خانه به دلیل محسور بودن به اصطلاح دم کند و یا گرما ماندگار شود. وقتی هوا راحت در جریان نیست ولی گرما بر محیط خانه اثر می گذارد.
در همان تابستان داغ شدن زیاد دیوار های خانه باز هم پرت انرژی سرمایشی شما را به همراه خواهد داشت.
در نتیجه استفاده از عایق حرارتی به منظور جلوگیری از ورود هوای داغ در تابستان و خروج گرما در زمستان امری حیاتی برای خانه های نو ساز است.
قبلا در مقاله دلایل گرم نشدن گرمایش از کف گفتیم که نبود عایق بندی در زیر لوله های گرمایش از کف یکی از دلایل پرت انرژی گرمایشی است.
هزینه عایق بندی ساختمان
صرف نظر از اینکه عایق های حرارتی جلوی پرت انرژی گرمایی و سرمایشی خانه را می گیرد اما به نظر می رسد هزینه هایی را برای افراد به دنبال داشته باشد. استفاد هاز عایق مناسب در کف و سقف خانه و دیوار ها و حتی لوله ها و سطوح داغ و خنک باعث می شود تا هزینه هایی را برای شما ایجاد کند.
طبیعتا نوع عایق ، میزان و حجم عایق بندی ، فضای مورد نیاز برای عایق بندی و میزان دستمزد استادان این موضوع هزینه های متفاوتی را برای شما به همراه خواهد داشت که البته جنس و نوع عایق حرارتی بیشتری اهمیت را در هزینه ها دارد.
اما آنچه که مسلم است این است که با ایجاد عایق در خانه نه تنها آسایش خود و خانواده را بیشتر تضمین کرده اید بلکه استفاده از عایق میزان زیادی از مصرف انرژی را در خانه های شما کاهش می دهد. در دراز مدت خواهید دید که این عایق های حرارتی تا چند ده هزار تومان شاید در ماه میزان هزینه های شما را کاهش داده و این موضوع باعث می شود در کوتاه ترین زمان تمامی هزینه های شما برای این موضوع بازگردد.
در نظر داشته باشید تمامی مصالح ساختمانی این روز ها مانند آجر، شیشه، سیمان، چوب و … خود عاملی برای انتقال انرژی هستند و به هیچ عنوان استفاده از این مصالح نمی تواند جلوی خروج انرژی را بگیرد.
بر اساس مطالعات و تحقیقات استفاده از عایق های حرارتی ساده در ساختمان حدود ۵۵ درصد مصرف انرژی را کاهش می دهد و کیفیت گرمایش و سرمایش خانه ها را بالاتر می برد.
چه عواملی در انتخاب عایق حرارتی ساختمان باید در نظر گرفته شوند؟
این سئوال به قدری اهمیت دارد که قبل از پرداختن به انواع عایق ها لازم دانستیم که آن را مشخص کنیم. متاسفانه برخی از استادان بی تجربه و یا باتجربه ولی کم سواد استفاده از عایق های صوتی و حرارتی را موضوعی برای پر کردن جیب برخی از کارخانه ها اعلام می کنند که با صراحت باید این موضوع را رد کنیم.
برخی دیگر معتقد هستند که استفاده از این عایق ها باعث می شود تا مصالح به خوبی خود را نگرفته و پس از مدتی ترک بخورند که این موضع هم به کل اشتباه است و اگر مصالح به خوبی انتخاب شوند و عایق استانداردی به کار برده شود به هیچ عنوان ضرری برای سازه ندارد.
نکته مهمی که در عایق های حرارتی باید در نظر داشت تمامی نکات مختص خود عایق است. اگر شما عایق خوبی را برای ساختمانتان انتخاب کنید نگرانی دیگری بابت موضوعاتی که سایرین تشریح می کنند نخواهید داشت.
برای انتخاب یک عایق حرارتی استاندارد و معتبر و با کیفیت موارد زیر را در نظر داشته باشید:
عایق حرارتی باید مقاومت حرارتی بالایی داشته باشد
عایق های حرارتی باید نسبت به حریق مقاوم باشند و حتی المقدور آتش نگیرند.
در ساخت عایق های حرارتی از مواد سمی نباید استفاده شده باشد
یک عایق حرارتی خوب در مقابل فشار و وزن قابلیت خود را از دست نمی دهد
عاق های حرارتی مناسب ساختاری با ثبات دارند و دچار چروک و چسن خوردگی در اجرا نمی شوند
عایق های حرارتی باید در مقابل اشعه ماوراء بنفش و مادون قرمز مقاومت زیادی داشته باشند
عایق های حرارتی باید ضد قارچ و میکروب باشند
در مقابل گرما و سرما حالت انقباضی و انبساطی شدیدی نداشته باشند
هیچ واکنش شیمیایی فعالی نباید داشته باشند و در واقع باید خنثی باشند.
عایق های حرارتی باید خاصیت مویینگی و چگالی خوبی داشته باشند.
عایق های حرارتی بصورت صفحه ای ، آجری، ورقه ای ، نواری و تخته ای در بازار موجود می باشند و به فروش رسانده می شوند. برخی از عایق ها هم خاصیت حرارتی دارند و هم خاصیت صوتی که در انتخاب عایق بهترین انتخاب می توانند باشند.
حتی از این عایق ها می توان کاربرد های دیگری را هم گرفت. مثلا اگر حضور ذهن داشته باشید در مقاله کاهش صدای پمپ آب خانگی از این عایق ها به منظور کاهشصدای پمپ استفاده کردیم و اتفاقا بسیاری از مشتریان با استفاده از این ایده توانستند مشکل صدای پمپ خود را بر طرف کنند.
عوامل داخلی در انتخاب عایق حرارتی
انتخاب عایق حرارتی بر اساس پارامتر های توضیح داده شده خیلی به خود عایق مرتبط بودند. اما آیا انتخاب یک عایق حرارتی مناسب می تواند بر اساس موقعیت و نوع ساختمان هم تفاوتی داشته باشد؟
بله .این موضوع اتفاقا اهمیت زیادی هم دارد. شرایط محیطی مانند دما و رطوبت محیط شما ، میزان بارندگی ، میزان سر و صدا، میزان جریان با حتی و … در این خصوص نقش بسزایی دارند.
مثلا اگر خانه شما در محیطی مرطوب مانند شمال کشور باشد باید عایق حرارتی شما تا حدود زیادی خاصیت ضد رطوبتی هم داشته باشد. اگر خانه شما در مناطق شهری و یا کارگاهی است باید میزان مقاومت عایق حرارتی شما در مقابل صوت زیاد باشد و در واقع عایق صوتی هم باشد.
پس بهتر است قبل از اقدام به خرید عایق های حرارتی شرایط محیطی را هم به خوبی در نظر داشته باشید.
خوب تا اینجا به دلایل نیاز و شرایط انتخاب عایق های صوتی پرداختیم و در مقاله ای جداگانه عایق های صوتی را تشریح نمودیم. اما در ادامه بهتر است انواع عایق های صوتی را با هم بشناسیم.
انواع عایق های حرارتی
امروزه با رشد تکنولوژی و ورود انواع فناوری های مختلف به بازار ساختمان سازی عایق های حرارتی هر روز نسبت به روزهای قبل تنوع بیشتری پیدا می کنند. شاید تا چند سال پیش تنها عایق حرارتی شناخته شده پشم سنگ و یا پشم و شیشه بود ولی امروزه استفاده از تکنولوژی های نانو و یا تکنولوژی های پیشرفته دیگر شناخته همه انواع عایق ها را مشکل تر کرده است.
اما با این حال متداول ترین نوع عایق ها به شرح ادامه متن می باشند:
الیاف معدنی ( پشم معدنی)
با خرد کردن سنگ آتش نشانی دیر ذوب ماده این الیاف معدنی ساخته می شود. مهم ترین خصوصیت این عایق حراریت پایداری آن در شرایط مختلف ريال مقاومت به رطوبت ، نداشتن بو و عدم امکان رشد قارچ و کپک در آن می باشد.
عایق پشم معدنی ضد حریق است، انعطاف پذیری بالایی دارد   و وظیفه عایق های صوتی را هم به خوبی انجام می دهد. از این نوع عایق برای سطوح سقف و پشت بام استفاده می شود.
ساختار عایق حرارتی پشم معدنی
پشم شیشه
پشم و شیشه از قدیمی های عایق بندی برای لوله ها و سطوح می باشد و به خوبی امتحان خود را پس داده. این عایق که از بافت های ریز شیشه تشکیل شده است پایداری زیادی دارد، نم را به خوبی جذب می کند و در مقابل رشد قارچ و کپک بسیار سر سخت است و بویی هم ندارد .
این عایق حرارتی متاسفانه نسبت به آتش و رطوبت مقاومت خوبی ندارد. استفاده از پشم شیشه در زیر لایه های سقف و یا پوشش های دیوارهای جانبی مرسوم است اما بهتر است با یک پوشش پلاستیکی همراه باشد.
عایق حرارتی پشم شیشه
پشم سنگ
استفاده از سنگ های آذرین برای ساخت این نوع پوشش حرارتی باعث شده تا پشم سنگ اعتماد زیادی را به خود جلب کند. این عایق حرارتی یکی از بهترین عایق های حرارتی و از سالم ترین آنها می باشد. وزن پایین و مقاومت بالای این عایق استفاده از آن را متداول کرده است.
این پوشش حرارتی هر چند رطوبت را جذب می کند و خیلی ضد آب نیست ولی با از دست دادن رطوبت خود همچنان سالم باقی می ماند و خاصین خود را حفظ می کند.
البته مقاومت کم پشم شنگ نسبت به بخار آب باعث می شود که در ساختمان های ن ساز که رطوبت بالایی دارند از تخریب و ترک خوردن آن جلوگیری شود و در ضمن ساختمان را در فصول گرم سال خنک نگه دارد.
عایق های حرارتی پشم سنگ را به عنوان عایق حرق هم می شناسند. این پوشش به خوبی در برابر آتش مقاوم است و از آن می توان در سازه های فلزی، چاهک آسانسور، تاسیسات الکترونیکی ، راهروهای فرار و … به راحتی استفاده کرد .
در استفاده از عایق پشم سنگ باید یک پوشش بخار بند هم در نظر گرفته شود زیرا پشم سنگ از نوع عایق های سلول باز است که آب و بخار آب همانگونه که گفته شد را جذب می کند.
یکی دیگر از مزایای پشم سنگ طول عمر فوق العاده زیاد این نوع عایق حرارتی می باشد.
ساختار عایق حرارتی پشم سنگ
شیشه اسفنجی
این نوع عایق با استفاده از شیشه خالصی تهیه می شود که می تواند تا ۲۰ برابر حجم خود منبسط شود. این عایق ها بصورت صفحات صلب و اسفنجی تولید می شوند. ضد آب و ضد حریق هستند و نسبت به رشد حشرات موذی مقاومت بالایی دارند. برخلاف جنسش از مقاومت فشاری زیادی بهره می گیرند و ساخت پایداری دارند.
عایق حرارتی شیشه اسفنجی
پرلیت
عایق های حرارتی پرلیت از نوعی سنگ آتش فشانی ساخته می شوند. این عایق ها بسیار سبک و غیر قابل اشتعال هستند. ساختار آنها مقاومت صوتی بسیار زیادی ایجاد می کند، مواد آلی هستند و این موضوع باعث می شود با سایر اسید ها واکنش شیمیایی نداشته باشند، در برابر حشرات مقاومت زیادی دارند و نمی پوسند.
اما عایق های حرارتی پرلیت یک نقطعه ضعف اساس دارند و آن هم نداشتن مقاومت نسبت به فشار است و نکته بدتر اینکه جذب کننده آب هستند و به راحتی آب را می مکند.
بهترین عایق حرارتی کف و دیوار ساختمان ۱۰
عایق های حرارتی پرلیت
تخته فیبر
با فشردن پشم نمد و سایر الیاف گیاهی به دست می آیند . در برابر حرارت پایداری خوبی دارند و یک مقاوم مکانیکی خوب به شمار می روند. اما این عایق حرارتی به راحتی آب را جذب می کند و با کمترین میزان جذب آب خاصیت خود را از دست می دهد
اصلا در برابر آتش مقاوم نیست و به سادگی می سوزد و بدتر اینکه تشدید کننده آتش است. توصیه می شود در ساختمان از این نوع عایق ها استفاده نشود.
عایق حرارتی تخته فیبر
تخته چوب پنبه ای
با فشردن چوب پنبه و صمغ خودش ساخته می شوند . این عایق ها مقاومت خوبی در برابر فشار دارند ولی اصلا در برابر کشش مقاوم نیستند. در برابر رطوبت و پوسیدگی مقاومت بالایی دارند وبه همین دلیل عایق رطوبتی خوبی هستند. قیمت بالایی دارند ولی در عوض عایق حرارتی خوبی به شمار می روند زیرا انتقال حرارت از آنها مشکل است . شکننده هستند و در برابر آتش سوزی هم مقاومت زیادی ندارند.
عایق حرارتی چوب پنبه ای
پلاستیک
یکی از بیشترین انواع عایق های حرارتی این روز های بازار را تشکیل می دهد و تنوع زیادی دارند. عایق های حرارتی پلی استایرن، پلی یورتان، پلی اتیلن، پلی وینیل کلراید، اوره فرم آلدئید، انواع فوم ها، نیترل فوم و…. از انواع انها هستند.
این نوع عایق ها هر چند پایدار بوده و برای رشد میکروب مقاومت خوبی دارند ولی به راحتی آتش می گیرند. عایق رطوبتی و حرارتی خوبی هستند و در برابر صوت نیز مقاومت زیادی دارند.
عایق پلی اتیلنی
عایق الاستومری
یکی از جدیدترین انواع عایق می باشد که خاصیت حفظ انرژی بسیار بالایی دارند. امروزه استفاده از این نوع عایق بسیار مرسوم شده زیرا هم در برابر رطوبت بسیار مقاوم هستند و هم در برابر آتش سوزی. مطابق با استانداردهای ارائه شده تا ۷۰ درجه سرما و ۱۰۰ درجه گرما را می توانند مقاومت کنند.
از این نوع عایق ها برای تاسیسات ساختمان و عایق بندی بسیار استفاده می شود و نمونه آن در مقاله کاهش صدای پمپ آب خانگی هم توضیح داده شد.
عایق الاستومری
عایق حرارتی کف طبقه اول
اکنون که با برخی از عایق های حرارتی آشنا شدید بهتر است کمی موضوع را جزئی تر کنیم. سئوال بسیاری از کاربران ما این است که بهترین عایق حرارتی کف ساختمان چیست؟
متاسفانه یکی از سرد ترین نقاط خانه ها کف ساختمان است . دلیل آن هم فضای باز پیلوت، جریان هوا و البته عایق نبودن کف و سقف ساختمان است. در زمستان بخصوص سرد بودن کف ساختمان و محیط به شدت بر سرمای محیط می افزاید و نبود عایق باعث می شود پرت انرژی به شدت بالا برود و هر چه سیستم های گرمایشی زور می زنند نمی توانند محیط را گرم کنند.
بهترین راه برای حفظ گرما در ساختمان های طبقه اول و همکف استفاده از عایق های حرارتی است. از جمله بهترین این عایق ها می توان استفاده از پارکت های چوبی که ساختاری چوبی دارند و نه طرح چوبی بر روی پروفیل های قوطی و یا چوبی را عنوان کرد. در این نوع عایق بندی باید در بین این پروفیل ها عایق های حرارتی تعبیه شوند و بهترین این عایق ها عایق های پشم شیشه و یا پشم سنگ هستند.
البته از پشم شیشه و پشم سنگ هنگام استفاده از کفی کاذب و یا سرامیک هم باز گزینه مناسبی است. این دو نوع عایق حرارتی به دلیل مقاومت بالای حرارتی و رطوبتی بهترین انتخاب هستند که می توانند تا حدود زیادی در کف ساختمان کاربرد عالی داشته باشند.
البته اگر قرار گرمایش از کف کار شود باز هم عایق های الاستومتری و یا عایق های فومی هم انتخاب خوبی هستند.
عایق کاری حرارتی قبل از گرمایش از کف
بهترین عایق حرارتی دیوار
در عایق های دیوار بهترین انتخاب عایق های الاستومتری هستند. این عایق ها را هم می توان در داخل دیوار و هم بر روی دیوار و چشت دیوار کار کرد. قیمت بالایی ندارند و به راحتی در اغلب محیط ها کاربرد دارند.
از این عایق های حرارتی برای لوله ها، اسپلیت ها و داکت اسپلیت ها، بدنه بیرونی و داخلی دیوارها کاربرد دارند. مقاومت بالایی نسبت به رطوبت و گرما و سرما دارند و بسیار انعطاف پذیر هستند. قبلا در مقاله کاهش صدای پمپ آب خانگی توضیح دادیم که حتی از این نوع عایق ها می توان برای کاهش صدای پمپ آب هم به دلیل خاصیت ضد صوتی آنها استفاده کرد.
استفاده از عایق حرارتی در خانه ها باعث می شود تا به راحتی در صرفه جویی هزینه های خود و همچنین گرما و آسایش خانه های خود اقدام نمایید.
منبع: سایت تاسیسات ۲۴ ساعته